Bảo quản vaccin an toàn trong buổi tiêm chủng

Để phục vụ cho tiêm chủng được diễn ra an toàn, chất lượng, nhất là trong chiến dịch tiêm nhắc vaccin sởi ở 17 tỉnh miền núi sắp tới, Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia cung cấp quy trình bảo quản vaccin trong buổi tiêm chủng.

Bảo quản vaccin an toàn trong buổi tiêm chủng

Để phục vụ cho tiêm chủng được diễn ra an toàn, chất lượng, nhất là trong chiến dịch tiêm nhắc vaccin sởi ở 17 tỉnh miền núi sắp tới, Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia cung cấp quy trình bảo quản vaccin trong buổi tiêm chủng. Việc bảo đảm chất lượng vaccin có vai trò quan trọng nâng cao hiệu quả tiêm chủng phòng bệnh góp phần bảo vệ sức khỏe trẻ em. Vì vậy, bảo quản vaccin và dung môi trong dây chuyền lạnh an toàn là một quá trình liên tục và cần phải thực hiện tốt.

Bảo quản vaccin trong phích lạnh.

Vaccin cần được bảo quản ở nhiệt độ an toàn từ +2oC đến +8oC, đồng thời phải bảo đảm vô khuẩn trong suốt buổi tiêm chủng. Bảo quản vaccin phải được lưu ý từ việc chuẩn bị xếp vaccin trong phích vaccin, kiểm tra vaccin có an toàn trong sử dụng không đến việc đặt lọ vaccin trên tấm xốp ở phích vaccin... Vì vậy, trước khi trẻ đến tiêm chủng, cán bộ y tế cần chú ý những công việc sau:

Chuẩn bị bình tích lạnh hoặc đá lạnh

Chuẩn bị bình tích lạnh trước khi tiêm chủng rất quan trọng, cần đặc biệt lưu ý tránh làm đông băng vaccin (như vaccin DPT, vaccin viêm gan B, vaccin AT). Để làm được điều này, bình tích lạnh đã đông băng cần lấy ra khỏi tủ lạnh và để ở nhiệt độ phòng ít nhất 30 phút trước khi buổi tiêm c hủng bắt đầu, cho đến khi đá bắt đầu tan và nước bắt đầu chảy ra ở bên trong. Cần lưu ý rằng khi bình tích lạnh vừa được lấy ra từ tủ đá, nhiệt độ thường dưới 0oC và rất dễ làm vaccin bị đông băng nếu tiếp xúc với nhiệt độ này.

Kiểm tra bình tích lạnh đạt yêu cầu trước khi đặt vào phích vaccin bằng cách lắc và nghe tiếng nước ở bên trong. Khi nghe có tiếng nước óc ách bên trong bình tích lạnh là bình tích lạnh đã tan băng và có thể đặt vào phích vaccin.

Nếu phải sử dụng đá thay bình tích lạnh cần phải đặc biệt lưu ý hơn nữa. Đá lạnh cần được để trong túi ni lon buộc chặt. Túi này phòng nước không chảy ra phích vaccin khi đá bị tan ra. Khối lượng đá không được vượt quá khối lượng đá chứa trong 4 bình tích lạnh. Để túi đá xuống đáy phích vaccin, để miếng bìa hoặc giấy báo lên trên túi đá. Vaccin cần được gói kỹ bằng báo hoặc túi ni lon. Đồng thời phải rất chú ý để vaccin không tiếp xúc trực tiếp với đá còn đông cứng và không được để đá lên trên vaccin.

Chuẩn bị vaccin và dung môi

Trước tiên phải tính nhu cầu số lọ của mỗi loại vaccin cần trong buổi tiêm chủng.

Cần chú ý lựa chọn và ưu tiên sử dụng trước các vaccin sau đây:

- Những lọ vaccin chưa mở nhưng đã mang đi tiêm chủng ngoài trạm y tế hoặc những lọ vaccin đã để ra ngoài tủ lạnh rồi lại để vào tủ lạnh mặc dù chưa mở nắp.

- Lọ vaccin có gắn chỉ thị nhiệt độ đã bắt đầu chuyển màu.

- Lọ vaccin có hạn sử dụng gần nhất.

Kiểm tra vaccin có an toàn khi sử dụng hay không?

Trước khi sử dụng vaccin cần phải kiểm tra:

- Kiểm tra nhãn của vaccin và dung môi. Nếu lọ không có nhãn hủy bỏ ngay.

- Kiểm tra hạn sử dụng. Phải hủy bỏ ngay những lọ vaccin và dung môi nếu đã quá hạn sử dụng.

- Kiểm tra lọ vaccin có gắn chỉ thị nhiệt độ. Nếu chỉ thị nhiệt độ báo vaccin đã tiếp xúc với nhiệt độ cao và không thể sử dụng được phải hủy bỏ lọ vaccin.

- Kiểm tra chỉ thị đông băng trong tủ lạnh (nếu có) đặc biệt những vaccin dễ nhạy cảm với đông băng như vaccin DPT, DT, uốn ván, viêm gan B, DPT-VGB, Hib dạng dung dịch... cần thực hiện nghiệm pháp lắc.

Chuẩn bị phích vaccin

- Xếp bình tích lạnh xung quanh phích vaccin.

- Gói vaccin và dung môi bằng túi ni lon. Đặt vaccin và dung môi cùng với nhiệt kế vào giữa phích vaccin, đậy miếng xốp lên trên và đóng chặt nắp lại.

- Trong buổi tiêm chủng để lọ vaccin đã mở lên miếng xốp của phích vaccin. Miếng xốp này sẽ giữ lạnh cho vaccin bên trong phích và là chỗ để và bảo vệ lọ vaccin đang sử dụng ở nhiệt độ an toàn.

- Không để đá lên trên lọ vaccin trong phích vaccin tránh làm đông băng vaccin.

Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia

Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương.